บิลล์ อีแวนส์

ยังไม่หายมันส์จากแจ๊ส .. สองสามวันที่ผ่านมานั่งฟังเพลงของบิลล์ อีแวนส์เกือบตลอดทั้งวัน เลยขอเขียนตอนสั้นๆ ให้กับบิลล์ อีแวนส์ซักนิด

ในวงการแจ๊ส มีชื่อบิลล์ อีแวนส์ (Bill Evans) ปรากฎอยู่สองช่วงคือ ราวทศวรรษ 1950 และ 1980 โดยทั้งสองครั้งที่ปรากฎนี้เป็นคนละคนกัน บิลล์ อีแวนส์คนแรกนั้นเป็นนักเปียโนฝีมือดี เจ้าของวงทรีโอที่โด่งดังมากและเป็นผู้วางรากฐานของแจ๊สจากอัลบั้ม Portrait in Jazz ซึ่งมีอิทธิพลต่อนักดนตรีแจ๊สรุ่นหลังจนถึงทุกวันนี้ อีแวนส์เคยร่วมงานกับไมล์ส เดวิส ช่วงสั้นๆ แต่เพราะไม่ชอบการเดินสายเล่นดนตรี ประกอบกับต้องการทำงานในแนวของตัวเอง จึงขอออกจากวงของไมล์ส ..ไมล์สต้องขอร้องให้อีแวนส์ร่วมงานต่อ อีแวนส์ก็ยินยอมในช่วงแรก และออกจากวงของไมล์สในที่สุด อย่างไรก็ตามอีแวนส์ก็กลับมาร่วมงานกับไมล์สอีกครั้งตอนที่อัดอัลบั้ม Kind of Blues การอัดครั้งนั้นถือว่าเป็นวงที่สมบูรณ์ที่สุดครั้งหนึ่งของไมล์ส และอัดกันเพียงเทคเดียวผ่าน และอัลบั้มนี้ก็เป็นสัญลักษณ์ของโมดัลแจ๊ส (Modal Jazz) ในเวลาต่อมา

เสียงเปียโนของอีแวนส์นั้น หากเทียบกับศิลปะแล้วว่ากันว่าเทียบได้กับแนวอิมเพรสชันนิสม์ (Impressionism) ดังเช่น งานของ แวน โก๊ะห์ (Van Gogh) คือถ่ายทอดความพึงพอใจของตัวเองออกมาในงาน แทนที่จะถ่ายทอดอย่างตรงไปตรงมาอย่างการวาดภาพเหมือน อีแวนส์นั้นก็เช่นเดียวกัน เขาเป็นนักเปียโนที่ช่ำชองเทคนิค แต่ไม่ใช้พร่ำเพรื่อ มักคิดหาเส้นเสียงแต่แปลกต่างออกไปเสมอ แม้จะเล่นเพลงมาตรฐานธรรมดาก็จะมีสำเนียงไม่ซ้ำเดิม เขายังพัฒนาให้มือซ้ายและขวาเล่นอิสระต่อกัน โดยให้มีปฏิสัมพันธ์แทนการบังคับมือตายตัวเหมือนที่เคยเล่นกันมา ทำให้เกิดคอร์ดใหม่ๆ ขึ้นมากมาย และมีบ่อยครั้งที่อีแวนส์เล่นคอร์ดไม่มีราก โดยปล่อยให้เบสเป็นตัวกำหนดรากของคอร์ดเอง

ผมโชคดีที่ได้งานของบิลล์ อีแวนส์ ที่อัดกับสังกัดเวิร์ฟ (Verve Records) มาหลายแผ่น เวิร์ฟออกชุดบ็อกเซ็ตของบิลล์ อีแวนส์ในชื่อ The Complete Bill Evans on Verve ซึี่งรวมงานที่อิีแวนส์อัดที่สังกัดนี้ รวม 18 แผ่น สองร้อยกว่าเพลง เพลงละหลายๆ เทค ฟังแล้วก็ไม่แปลกใจเลยว่าทำไมเขาถึงได้ชื่อว่าเป็น นักเปียโนแนวอิมเพรสชันนิสม์ :)

บิลล์ อีแวนส์อีกคน เป็นนักแซ็กโซโฟนเสียงเทเนอร์/โซปราโนมือดี และเป็นนักแต่งเพลงที่มีพรสวรรค์ ในช่วง 1980 อีแวนส์คนนี้เข้าร่วมวงของไมล์ส เดวิสยุคคืนสู่เหย้า โดยไมล์สเป็นคนโทรศัพท์ตามหาอีแวนส์ด้วยตัวเอง อีแวนส์ร่วมงานกับไมล์สราวๆ 3 ปี ก่อนจะออกไปร่วมวงมหาวิษณุออร์เคสตราของจอห์น แมคลาฟลิน .. ผมยังไม่มีโอกาสได้ฟังงานของอีแวนส์คนหลังนี้ แต่หากมีชื่อไมล์สเป็นเครดิตฝีมือคงไม่ธรรมดาแน่

พูดถึงสองบิลล์ อีแวนส์ ก็ทำให้นึกถึงสอง จอห์น วิลเลียมส์ (John Williams) ซึ่งมีชื่อเสียงในวงการดนตรี และยังอยู่ในยุคเดียวกันอีกต่ะหาก.. หนึ่งเป็นนักกีต้าร์คลาสสิคที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นมือหนึ่งของโลกต่อจาก อังเดร เซโกเวีย (ซึ่งเป็นอาจารย์ของเขาเอง) .. ส่วนอีกหนึ่งเป็นนักประพันธ์เพลง ซึ่งแต่งเพลงประกอบภาพยนตร์ดังๆ จำนวนมาก ตั้งแต่ยุค สตาร์ วอร์ส จอว์ส อินเดียนาโจนส์ จูแรสสิคพาร์ค ยาวมาจนถึง เอ.ไอ. และ แฮรี พอตเตอร์

อารมณ์สุนทรีย์เสียจริง .. ทำงานต่อดีกว่า :)